بیوگرافی پردیس ثابتی: نابغه ایرانی-آمریکایی در حوزه ژنتیک و زیست‌شناسی محاسباتی

پردیس کریستین ثابتی (Pardis Sabeti)، زاده ۲۵ دسامبر ۱۹۷۵ میلادی (۴ دی ۱۳۵۴ شمسی) در تهران، ایران، یک دانشمند برجسته ایرانی-آمریکایی است. او به عنوان استاد تمام دانشگاه هاروارد فعالیت می‌کند و در زمینه‌های زیست‌شناسی محاسباتی، ژنتیک پزشکی و ژنتیک تکاملی تخصص دارد. پردیس ثابتی روش‌های آماری بیوانفورماتیکی نوینی توسعه داده که برای شناسایی تغییرات ژنتیکی مرتبط با مقاومت به بیماری‌ها کاربرد دارد. او همچنین در بررسی ژنوم مالاریا و رمزگشایی ویروس ابولا نقش کلیدی ایفا کرده و از بنیاد بیل و ملیندا گیتس بودجه‌های هنگفتی دریافت کرده است.

مشخصات فردی پردیس ثابتی

• نام کامل: پردیس کریستین ثابتی
• تاریخ تولد: ۲۵ دسامبر ۱۹۷۵ (۴ دی ۱۳۵۴ شمسی)
• محل تولد: تهران، ایران
• تحصیلات:
  • کارشناسی علوم (BS) زیست‌شناسی، MIT
  • کارشناسی ارشد (MSc) و دکترای فلسفه (DPhil) ژنتیک تکاملی، آکسفورد
  • دکترای پزشکی (MD)، هاروارد
• نقش‌های حرفه‌ای: استاد تمام در دانشکده پزشکی هاروارد، مرکز زیست‌شناسی سیستم‌های هاروارد، عضو مؤسسه برود، رهبر برنامه بیماری‌های عفونی و میکروبیوم
• ازدواج: سپتامبر ۲۰۱۵ با جان رین
• علایق: ورزش‌های رقابتی (تنیس، والیبال)، آموزش علمی، فعالیت‌های اجتماعی
• جوایز و افتخارات: Rhodes Scholar، NIH Director’s Pioneer Award، Time’s 100 Most Influential People، Vilcek Prize و دیگر جوایز ملی و بین‌المللی

پیشینه و دوران کودکی پردیس ثابتی

دوران کودکی پردیس ثابتی، یکی از برجسته‌ترین دانشمندان ایرانی–آمریکایی، نقش مهمی در شکل‌گیری شخصیت علمی و فردی او داشت. پیشینه خانوادگی و محیطی که در آن رشد کرد، از تهران تا فلوریدا، زمینه‌ساز علاقه‌اش به علم، ورزش و رهبری شد.

پردیس کریستین ثابتی در ۲۵ دسامبر ۱۹۷۵ (۴ دی ۱۳۵۴) در تهران، ایران، به دنیا آمد. والدین او، نسرین و پرویز ثابتی، با توجه به شرایط سیاسی آن دوران تصمیم به ترک ایران گرفتند. در سال ۱۹۷۸، تنها چند ماه پیش از انقلاب اسلامی، خانواده ثابتی به آمریکا مهاجرت کردند و در ایالت فلوریدا ساکن شدند. این مهاجرت در حالی اتفاق افتاد که پردیس تنها دو سال داشت و تغییر محیط، نقشی مهم در فراهم شدن فرصت‌های آموزشی و امنیتی برای او ایفا کرد.

پردیس یک خواهر بزرگ‌تر به نام پریسا داشت که نقش پررنگی در آموزش و پیشرفت او داشت. پریسا با کمک به یادگیری دروس مدرسه، باعث شد پردیس از هم‌سن‌وسالان خود جلوتر باشد. این فضای خانوادگی و حمایتی، علاقه اولیه او به ریاضیات و علوم را تقویت کرد و مسیر آینده علمی او را مشخص ساخت.

محیط جدید در فلوریدا علاوه بر تحصیل، با ورزش نیز پیوند داشت. پردیس به‌ویژه در تنیس رقابتی فعالیت می‌کرد؛ ورزشی که به او انضباط فردی، روحیه کار گروهی و استقامت آموخت. همچنین، علاقه او به حوزه پزشکی و بیماری‌های عفونی، تا حدی تحت تأثیر فیلم «Outbreak» در سال ۱۹۹۵ شکل گرفت.

در دوران تحصیل در دبیرستان Trinity Preparatory School، پردیس به موفقیت‌های متعددی دست یافت. او به‌عنوان National Merit Scholar، رئیس کلاس، شاگرد ممتاز (valedictorian) و عضو تیم تنیس مدرسه شناخته شد. این موفقیت‌ها، نشان‌دهنده ترکیب استعداد علمی و توانایی‌های رهبری او بودند؛ پایه‌ای که بعدها مسیر او را به سمت ژنتیک و زیست‌شناسی محاسباتی هموار کرد.

تحصیلات و شکل‌گیری دیدگاه‌های علمی پردیس ثابتی؛ از MIT تا هاروارد

تحصیلات و آموزش‌های پردیس ثابتی، دانشمند برجسته ایرانی–آمریکایی، نقشی اساسی در شکل‌گیری دیدگاه‌های علمی او در حوزه ژنتیک تکاملی، زیست‌شناسی محاسباتی و بیماری‌های عفونی داشته است. مسیر او از دوران دانشجویی در MIT تا دستیابی به مدارک پیشرفته در آکسفورد و هاروارد، همراه با استادان و منتورهای برجسته، او را به یکی از رهبران علمی در ژنتیک معاصر تبدیل کرده است.

آغاز در MIT

پردیس ثابتی تحصیلات عالی خود را در مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT) آغاز کرد و در سال ۱۹۹۷ با معدل کامل ۵.۰ مدرک کارشناسی علوم (BS) در زیست‌شناسی دریافت کرد. او در این دوران علاوه بر فعالیت‌های علمی، رئیس کلاس، عضو تیم تنیس varsity و بنیان‌گذار برنامه رهبری دانشجویان سال اول بود. این تجربه‌ها علاقه او به ترکیب علم با رهبری و فعالیت‌های اجتماعی را پررنگ‌تر کرد.

بورسیه رودز و ادامه تحصیل در آکسفورد

با دریافت بورسیه رودز (Rhodes Scholarship)، پردیس به دانشگاه آکسفورد رفت و در سال ۲۰۰۲ مدرک کارشناسی ارشد (MSc) در زیست‌شناسی انسانی و دکترای فلسفه (DPhil) در ژنتیک تکاملی را کسب کرد. پایان‌نامه دکترای او درباره تأثیر انتخاب طبیعی و نوترکیبی بر تنوع ژنتیکی انسان، به‌ویژه در ارتباط با مالاریای Plasmodium falciparum، پایه‌ای برای تحقیقات بعدی‌اش شد.

دانشکده پزشکی هاروارد

در ادامه مسیر علمی، پردیس در سال ۲۰۰۶ مدرک دکترای پزشکی (MD) را از دانشکده پزشکی هاروارد با درجه summa cum laude دریافت کرد و به‌عنوان سومین زن از زمان پذیرش زنان در هاروارد به این افتخار دست یافت. او همچنین از حمایت بورسیه‌هایی همچون Paul & Daisy Soros Fellowships for New Americans برخوردار بود که به او کمک کرد مسیر ترکیب پزشکی با ژنتیک محاسباتی را دنبال کند.

استادان و منتورهای کلیدی

مسیر علمی پردیس ثابتی با راهنمایی استادان برجسته شکل گرفت:

• دیوید بارتل (David Bartel) در MIT، نخستین راهنمای او در زمینه ژنتیک و بیوشیمی بود.
• اریک لندر (Eric Lander)، بنیان‌گذار Broad Institute، در توسعه روش‌های آماری نوین مانند آزمون EHH و LRH او را همراهی کرد.
• در آکسفورد، رایک وارد (Ryk Ward) و آنتونی بویس (Anthony Boyce) راهنمای تحقیقات دکترای او بودند.
• همکاری با کریستین هپی (Christian Happi) در آفریقا باعث شد نگاه او به سمت سلامت جهانی گسترش یابد.
• همچنین، مایکل میتزنماخر (Michael Mitzenmacher) در توسعه روش‌های محاسباتی با او همکاری داشت.

تجربیات تأثیرگذار

پردیس ثابتی در پروژه‌های متعددی شرکت داشت که دیدگاه‌هایش را شکل دادند؛ از جمله:

• تحقیقات ژنومی درباره مالاریا در آفریقا
• مطالعات گسترده روی شیوع بیماری‌های ابولا (۲۰۱۴)، زیکا (۲۰۱۶)، تب لاسا (۲۰۱۸) و کووید-۱۹
• راه‌اندازی سیستم Sentinel در سال ۲۰۱۹ با حمایت Audacious Project برای نظارت بر همه‌گیری‌ها
• تولید مجموعه‌های آموزشی مانند Against All Odds: Inside Statistics و Crash Course on Outbreak Science برای ارتقای سواد عمومی

ترکیب این تجربه‌ها، همراه با مهاجرت خانوادگی از ایران و آموزش اولیه توسط خواهرش پریسا، او را به یک دانشمند چندبعدی تبدیل کرده است که نه تنها در مرزهای علم فعالیت می‌کند، بلکه به تأثیر اجتماعی دانش و آموزش عمومی نیز اهمیت می‌دهد.

مسیر حرفه‌ای و موفقیت‌های علمی پردیس ثابتی؛ از مؤسسه برود تا جوایز بین‌المللی

مسیر حرفه‌ای پردیس ثابتی، دانشمند برجسته ایرانی–آمریکایی در حوزه ژنتیک و زیست‌شناسی محاسباتی، پر از دستاوردهای نوآورانه است که تأثیر عمیقی بر سلامت جهانی گذاشته‌اند. از آغاز همکاری در مؤسسه برود تا رهبری پروژه‌های بزرگ بین‌المللی، او با تحقیقات و جوایز متعدد خود به یکی از چهره‌های پیشرو علم معاصر تبدیل شده است.

شغل‌ها و نقش‌های حرفه‌ای

پس از تکمیل تحصیلات در هاروارد، پردیس ثابتی فعالیت علمی خود را در مؤسسه برود آغاز کرد. او از سال ۲۰۰۶ به‌عنوان دستیار پژوهشی در این مرکز مشغول شد و در سال ۲۰۰۸ به سمت استادیار دانشگاه هاروارد رسید. امروزه، او استاد تمام در دانشکده بهداشت عمومی هاروارد، دانشکده پزشکی هاروارد و مرکز زیست‌شناسی سیستم‌های هاروارد است.

ثابتی همچنین عضو اصلی Broad Institute و رهبر برنامه بیماری‌های عفونی و میکروبیوم در این مؤسسه است. در سال ۲۰۲۴، او به هیئت‌مدیره بنیاد گوردون و بتی مور پیوست و در سیاست‌گذاری‌های علمی و تحقیقاتی نقش‌آفرینی کرد. علاوه بر این، او بنیان‌گذار آزمایشگاه Sabeti Lab است که بر توسعه ابزارهای محاسباتی برای مطالعه بیماری‌های عفونی تمرکز دارد.

پروژه‌های کلیدی و دستاوردهای تحقیقاتی

پروژه‌های علمی پردیس ثابتی همواره بر ترکیب ژنتیک محاسباتی با سلامت جهانی متمرکز بوده‌اند. برخی از مهم‌ترین دستاوردهای او عبارت‌اند از:

• توسعه روش‌های آماری مانند EHH و LRH برای شناسایی نشانه‌های انتخاب طبیعی در ژنوم انسان
• تحقیقات میدانی در آفریقا روی ژنوم مالاریا
• نقش کلیدی در رمزگشایی ویروس ابولا در شیوع سال ۲۰۱۴ غرب آفریقا
• پژوهش‌های ژنومی درباره ویروس زیکا (۲۰۱۶)، تب لاسا (۲۰۱۸) و کووید-۱۹
• راه‌اندازی سیستم Sentinel در سال ۲۰۱۹ با حمایت Audacious Project برای پیش‌بینی و پاسخ سریع به همه‌گیری‌ها
• هم‌بنیان‌گذاری Operation Outbreak، یک پلتفرم آموزشی برای شبیه‌سازی همه‌گیری‌ها
• ایجاد مرکز ACEGID در آفریقا که دانشمندان از ۵۳ کشور را آموزش داده است
• تولید مجموعه‌های آموزشی مانند Against All Odds: Inside Statistics و Crash Course on Outbreak Science برای افزایش آگاهی عمومی

این پروژه‌ها نشان می‌دهند که فعالیت‌های پردیس ثابتی فقط محدود به آزمایشگاه نیست، بلکه تأثیر اجتماعی و جهانی نیز دارد

افتخارات و جوایز پردیس ثابتی

موفقیت‌های پردیس ثابتی با دریافت جوایز ملی و بین‌المللی متعددی همراه بوده است. برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

• Burroughs Wellcome Fund Career Award in the Biomedical Sciences
• Packard Foundation Award in Science and Engineering
• NIH Director’s Pioneer Award
• جایزه Vilcek Prize for Creative Promise in Biomedical Science (۲۰۱۵)
• انتخاب در فهرست Time’s 100 Most Influential People
• World Economic Forum Young Global Leader
• Smithsonian American Ingenuity Award for Natural Science
• BBC’s 100 Women
• Rhodes Scholarship و Paul & Daisy Soros Fellowships
• Richard Lounsbery Award از آکادمی ملی علوم آمریکا

این افتخارات، جایگاه پردیس ثابتی را در جامعه علمی جهان تثبیت کرده‌اند و نشان‌دهنده ادامه مسیر موفقیت او تا امروز هستند.

تجربه‌های کلیدی، چالش‌ها و نقاط عطف پردیس ثابتی

مواجهه با ویروس ابولا در آفریقا

در سال ۲۰۱۴، هم‌زمان با اوج‌گیری بحران ابولا در غرب آفریقا، پردیس ثابتی و تیم پژوهشی‌اش موفق شدند نقش انتقال ویروس از انسان به انسان را کشف کنند. پیش از این، باور غالب بر انتقال ویروس از حیوان به انسان بود. این دستاورد علمی، نقطه عطفی در کنترل اپیدمی ابولا محسوب شد و به نجات جان هزاران نفر کمک کرد. ثابتی بعدها تأکید کرد که از دست دادن برخی همکارانش در جریان تحقیقات، حس مسئولیت انسانی او نسبت به علم و زندگی را عمیق‌تر کرد.

سانحه رانندگی در مونتانا

در سال ۲۰۱۵، ثابتی در جریان سفری علمی در ایالت مونتانا دچار سانحه رانندگی شد و خودرو به دره سقوط کرد. او آسیب‌های جدی به زانو، لگن و حتی مغزش دید و برای بازگشت به زندگی عادی، مجبور به انجام چندین عمل جراحی و گذراندن یک دوره طولانی توانبخشی شد. این تجربه تلخ، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های زندگی او بود و بار دیگر استقامت و تاب‌آوری شخصی‌اش را در مواجهه با دشواری‌ها نشان داد.

ورود به دنیای موسیقی

پردیس ثابتی علاوه بر موفقیت‌های علمی، علاقه‌مندی جدی به موسیقی دارد. او در دوران دکتری در دانشگاه آکسفورد گروه موسیقی آلترناتیو راک به نام Thousand Days را تشکیل داد و خود به‌عنوان خواننده و آهنگساز فعالیت کرد.این اقدام نشان داد که ترکیب علم و هنر می‌تواند الهام‌بخش باشد و انسان تنها در چارچوب دستاوردهای علمی تعریف نمی‌شود.

سبک زندگی و فعالیت‌های اجتماعی پردیس ثابتی

پردیس ثابتی، دانشمند برجسته ایرانی–آمریکایی، سبک زندگی‌ای پویا و متنوع دارد که تعادل میان حرفه و علایق شخصی را نشان می‌دهد. او به ورزش‌های مختلفی مانند تنیس و والیبال علاقه دارد و در اوقات فراغت، این فعالیت‌ها را دنبال می‌کند تا تمرکز، استقامت و روحیه تیمی خود را تقویت کند.

فعالیت‌های اجتماعی و آموزشی پردیس ثابتی نیز قابل توجه است: او در پروژه‌هایی مانند Against All Odds: Inside Statistics و Crash Course on Outbreak Science مشارکت دارد تا دانش علمی عمومی افزایش یابد و همچنین در پروژه‌های جهانی مانند ACEGID به آموزش دانشمندان جوان آفریقایی در زمینه ژنومیک بیماری‌های عفونی می‌پردازد.

سبک زندگی او نمونه‌ای از تعادل میان دستاورد علمی، رشد شخصی و مسئولیت اجتماعی است و الهام‌بخش دانشمندان جوان در سراسر جهان محسوب می‌شود.

ازدواج و زندگی خانوادگی

پردیس ثابتی در سپتامبر ۲۰۱۵ با جان رین، استاد زیست‌شناسی سلولی و بازسازی در دانشگاه هاروارد، ازدواج کرد. این مراسم با حضور خانواده و اعضای آزمایشگاه برگزار شد

نتیجه‌گیری

پردیس ثابتی نمونه‌ای از دانشمندی چندبعدی است که علم، اخلاق و مسئولیت اجتماعی را به شکل همزمان دنبال می‌کند. از دوران کودکی تا رسیدن به جایگاه استاد تمام در هاروارد، مسیر او با تلاش، پشتکار و تعهد به آموزش و پژوهش‌های جهانی مشخص شده است. فعالیت‌های او در حوزه ژنتیک محاسباتی و بیماری‌های عفونی، همراه با مشارکت در پروژه‌های آموزشی و اجتماعی، نشان می‌دهد که موفقیت علمی می‌تواند با تعادل زندگی شخصی و تاثیرگذاری اجتماعی ترکیب شود.