دارا خسروشاهی، یکی از برجسته‌ترین مدیران ایرانیتبار در دنیای فناوری و تجارت، با داستان زندگی الهام‌بخش خود به نمادی از موفقیت مهاجران در سطح جهانی تبدیل شده است. از کودکی در تهران تا مدیریت شرکت عظیم اوبر، مسیر او پر از چالش‌ها، دستاوردها و لحظات تعیین‌کننده بوده است.
مشخصات شخصی دارا خسروشاهی
- نام کامل: دارا خسروشاهی
- تاریخ تولد: ۷ خرداد ۱۳۴۸ (۲۸ مه ۱۹۶۹)
- محل تولد: تهران، ایران
- خانواده: کوچک‌ترین فرزند خانواده‌ای کارآفرین و ثروتمند؛ پدر: حسن خسروشاهی
- تحصیلات:
- مدرسه خصوصی هکلی، تری‌تاون، نیویورک
- کارشناسی مهندسی برق، دانشگاه براون (۱۹۹۱)
- شروع حرفه‌ای:
- کارآموز و سپس معاون در بانک سرمایهگذاری Allen & Company
- مدیریت برجسته:
- مدیر مالی و سپس مدیرعامل شرکت اکسپدیا (بزرگ‌ترین آژانس مسافرتی آنلاین آمریکا)
- مدیرعامل اوبر از سال ۲۰۱۷ تاکنون
- خانواده و زندگی شخصی:
- ازدواج با سیدنی شاپیرو (۲۰۱۲)
- دارای چهار فرزند (دو پسر دوقلو و دو فرزند از ازدواج قبلی)
- علایق: موسیقی راک، دوچرخه‌سواری، فوتبال، بازی World of Warcraft
- زبان‌ها: تسلط به زبان فارسی و انگلیسی
- ارزش خالص دارایی‌ها: حداقل ۲۳۸ میلیون دلار (تا فوریه ۲۰۲۵)
کودکی و پیشینه خانوادگی
دارا خسروشاهی در ۷ خرداد ۱۳۴۸ (۲۸ مه ۱۹۶۹) در تهران، در خانواده‌ای ثروتمند و کارآفرین به دنیا آمد. خانواده خسروشاهی از بنیان‌گذاران شرکت سرمایهگذاری البرز و مالک برندهای معروفی مانند مینو، تولی‌پرس، تولیدارو و تی‌دی بودند که در صنایع داروسازی، مواد غذایی، بهداشتی و توزیع فعالیت داشتند. پدر او، حسن خسروشاهی، تاجری سرشناس با مدارک دانشگاهی در اقتصاد و حقوق از دانشگاه تهران بود که نقش مهمی در توسعه صنعتی ایران پیش از انقلاب داشت. دارا کوچک‌ترین فرزند از سه فرزند لیلی و اصغر (گری) خسروشاهی بود و همراه با برادرش کاوه و مهراد در عمارتی مجلل در تهران بزرگ شد.
خاطرات کودکی دارا از زندگی لوکس در ایران و محصولاتی مانند پودر لباسشویی “دریا” که برای رقابت با تاید تولید می‌شد، نشان‌دهنده محیطی پررونق و کارآفرینانه است. اما این دوران خوش در سال ۱۳۵۷، با شدت گرفتن اعتراضات انقلاب اسلامی، به پایان رسید. خانواده خسروشاهی به دلیل ثروتشان هدف قرار گرفتند و مادر دارا، لیلی، تصمیم گرفت همه چیز را رها کرده و همراه با فرزندانش از ایران بگریزد.
| موضوع | توضیحات |
|---|---|
| تاریخ و محل تولد | ۷ خرداد ۱۳۴۸ (۲۸ مه ۱۹۶۹) در تهران |
| خانواده و پیشینه | خانواده‌ای ثروتمند و کارآفرین؛ بنیان‌گذاران شرکت سرمایهگذاری البرز و مالک برندهای مینو، تولی‌پرس، تولیدارو و تی‌دی |
| فعالیت‌های خانواده | فعالیت در صنایع داروسازی، مواد غذایی، بهداشتی و توزیع |
| پدر | حسن خسروشاهی؛ تاجر سرشناس با تحصیلات اقتصاد و حقوق از دانشگاه تهران و نقش مهم در توسعه صنعتی ایران پیش از انقلاب |
| فرزندان خانواده | دارا کوچک‌ترین فرزند از سه فرزند لیلی و اصغر (گری) خسروشاهی، همراه با برادران کاوه و مهراد |
| محل زندگی کودکی | عمارتی مجلل در تهران |
| خاطرات کودکی | زندگی لوکس در ایران؛ محصولات مانند پودر لباسشویی “دریا” برای رقابت با تاید |
| پایان دوران کودکی | در سال ۱۳۵۷ با شروع انقلاب اسلامی، خانواده هدف قرار گرفت و مادر دارا، لیلی، تصمیم به ترک ایران گرفت |
مهاجرت و چالش‌های اولیه
در سال ۱۳۵۷، خانواده خسروشاهی ابتدا به شهر نیس در جنوب فرانسه مهاجرت کردند، با این امید که با آرام شدن اوضاع به ایران بازگردند. اما با ادامه ناآرامی‌ها و آغاز جنگ ایران و عراق، آن‌ها در نهایت به ایالات متحده نقل مکان کردند و در تری‌تاون، نیویورک، نزد یکی از عموهای دارا ساکن شدند. این مهاجرت برای خانواده خسروشاهی آسان نبود. شرکت سرمایهگذاری البرز ملی شد و اموال خانوادگی مصادره گردید. لیلی خسروشاهی، که در ایران هرگز کار نکرده بود، مجبور شد به‌صورت تمام‌وقت کار کند تا هزینه‌های تحصیل فرزندانش را تأمین کند.
در سال ۱۳۶۱، وقتی دارا ۱۳ ساله بود، پدرش برای مراقبت از پدربزرگش به ایران بازگشت، اما توسط دولت ایران ممنوع‌الخروج شد و به مدت شش سال در ایران ماند. این موضوع باعث شد دارا دوران نوجوانی خود را بدون حضور پدر سپری کند، که تأثیر عمیقی بر او گذاشت. دارا برای کمک به خانواده، در دوران دبیرستان در یک پمپ‌بنزین مشغول به کار شد و وظایفی مانند چک کردن روغن ماشین‌ها و تمیز کردن شیشه‌ها را بر عهده گرفت.
تحصیلات و ورود به دنیای حرفه‌ای
دارا خسروشاهی در مدرسه خصوصی هکلی در تری‌تاون تحصیل کرد و در سال ۱۳۶۶ (۱۹۸۷) از این مدرسه فارغ‌التحصیل شد. به توصیه پدرش، ابتدا قصد تحصیل در رشته پزشکی داشت، اما به دلیل عدم علاقه، رشته خود را به مهندسی بیوالکتریک تغییر داد و در سال ۱۳۷۰ (۱۹۹۱) مدرک کارشناسی مهندسی برق را از دانشگاه براون دریافت کرد. در دوران دانشجویی، او عضو انجمن اجتماعی سیگما چی بود و مهارتهای اجتماعی و رهبری خود را تقویت کرد.
پس از فارغالتحصیلی، دارا به‌جای ادامه تحصیل، وارد دنیای تجارت شد. او کار خود را بهعنوان کارآموز در بانک سرمایهگذاری Allen & Company آغاز کرد و بین سال‌های ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۸ در این شرکت فعالیت کرد، جایی که تا مقام معاونت پیش رفت. این تجربه اولیه او را با دنیای سرمایهگذاری و بورس آشنا کرد و پایه‌های حرفه‌ای او را شکل داد.
صعود در دنیای فناوری: اکسپدیا
در سال ۱۳۷۷ (۱۹۹۸)، دارا به دعوت بری دیلر، مدیر اجرایی برجسته، به شرکت InterActiveCorp (IAC) پیوست و بهعنوان مدیر امور مالی مشغول به کار شد. IAC در سال ۲۰۰۱ شرکت اکسپدیا را خریداری کرد و دارا در سال ۲۰۰۵ بهعنوان مدیرعامل این شرکت منصوب شد. در دوره مدیریت او، اکسپدیا از یک شرکت متوسط به بزرگ‌ترین آژانس مسافرتی آنلاین آمریکا تبدیل شد. او دامنه فعالیت این شرکت را به بیش از ۶۰ کشور گسترش داد، برندهایی مانند Travelocity، Orbitz و HomeAway را خریداری کرد و درآمد اکسپدیا را چهار برابر کرد.
مدیریت دارا در اکسپدیا به دلیل سبک آرام، داده‌محور و مبتنی بر ارزش‌های او مورد تحسین قرار گرفت. در سال ۲۰۱۳، شرکت ارنست اند یانگ او را بهعنوان کارآفرین سال در منطقه شمال غربی اقیانوس آرام معرفی کرد. همچنین، نیویورک تایمز در سال ۲۰۱۶ درآمد او را بیش از ۹۶ میلیون دلار اعلام کرد، که او را در میان پردرآمدترین مدیران آمریکا قرار داد.
مدیرعاملی اوبر: تحول در یک غول بحران‌زده
در سال ۲۰۱۷، اوبر، بزرگ‌ترین شرکت تاکسیرانی آنلاین جهان، پس از استعفای تراویس کالانیک، با بحران‌های متعددی از جمله مشکلات فرهنگی، شکایت‌های کارگری و چالش‌های قانونی مواجه بود. دارا خسروشاهی در رقابتی با مدیرانی مانند مگ ویتمن و جف ایملت، بهعنوان مدیرعامل جدید اوبر انتخاب شد. اوبر برای جذب او بیش از ۲۰۰ میلیون دلار پرداخت کرد تا زیان سهام واگذارنشده او در اکسپدیا (به ارزش ۱۸۴ میلیون دلار) را جبران کند.
دارا با شعار “ما کار درست را انجام می‌دهیم. تمام.” وارد اوبر شد و اصلاحات گسترده‌ای را آغاز کرد. او ساختار منابع انسانی را بازسازی کرد، با برخی مدیران سابق قطع همکاری کرد و فرهنگ سازمانی را بر پایه شفافیت و احترام بازتعریف کرد. او همچنین خدمات جدیدی مانند اوبر ایتس (تحویل غذا) و لجستیک را توسعه داد و اوبر را به سمت فناوری‌های خودران هدایت کرد. در مه ۲۰۱۹، او اوبر را در عرضه اولیه عمومی (IPO) هدایت کرد، که یکی از بزرگ‌ترین عرضه‌های عمومی در تاریخ بود.
تحت مدیریت او، اوبر از یک شرکت منفور به یکی از پیشروهای صنعت حمل‌ونقل تبدیل شد. در سال ۲۰۲۲، حقوق و مزایای او با ۲۲ درصد افزایش به ۲۴.۳ میلیون دلار رسید و در سال ۲۰۲۳ به ۲۴.۲ میلیون دلار، با نسبت حقوق مدیرعامل به کارمند میانی ۲۹۲ به ۱. ارزش خالص دارایی‌های او تا فوریه ۲۰۲۵ حداقل ۲۳۸ میلیون دلار تخمین زده شده است.
| موضوع | توضیح کوتاه |
|---|---|
| شروع مدیرعاملی اوبر | ۲۰۱۷ |
| شرایط اوبر قبل از دارا | بحران‌های فرهنگی، شکایت‌های کارگری و مشکلات قانونی |
| رقبای دارا | مگ ویتمن، جف ایملت |
| مبلغ جذب | بیش از ۲۰۰ میلیون دلار |
| شعار دارا | “ما کار درست را انجام می‌دهیم. تمام.” |
| اصلاحات کلیدی | بازسازی منابع انسانی، تغییر فرهنگ سازمانی، قطع همکاری با مدیران سابق |
| خدمات جدید | اوبر ایتس، لجستیک، فناوری‌های خودران |
| عرضه اولیه (IPO) | مه ۲۰۱۹، یکی از بزرگ‌ترین IPOهای تاریخ |
| نتیجه مدیریت | تبدیل اوبر از شرکت بحران‌زده به پیشرو صنعت حمل‌ونقل |
| حقوق و مزایا (۲۰۲۳) | حدود ۲۴ میلیون دلار |
| نسبت حقوق به کارمند میانی | ۲۹۲ به ۱ |
| ارزش خالص دارایی‌ها | حداقل ۲۳۸ میلیون دلار (تا فوریه ۲۰۲۵) |
زندگی شخصی و علایق
دارا خسروشاهی در سال ۲۰۱۲ با سیدنی شاپیرو، روزنامه‌نگار و فعال اجتماعی، در لاس‌وگاس ازدواج کرد. این زوج دارای دو پسر دوقلو هستند و دارا از ازدواج قبلی خود نیز دو فرزند دارد. او علاقه زیادی به موسیقی راک، دوچرخه‌سواری و فوتبال دارد و گه‌گاه از زندگی شخصی خود در شبکه‌های اجتماعی مانند توییتر (ایکس) می‌نویسد. او همچنین از طرفداران بازی World of Warcraft است.
دارا به زبان فارسی تسلط دارد و ارتباط خود با ریشه‌های ایرانی‌اش را حفظ کرده است. او در مصاحبه‌ای با CBS در سال ۲۰۲۵، همراه با مادرش لیلی، از خاطرات مهاجرت و سختی‌های خانواده‌اش صحبت کرد و تأکید کرد که موفقیتش نتیجه تلاش و حمایت خانواده است.
مواضع سیاسی و اجتماعی
دارا خسروشاهی به دلیل مواضع صریح خود در مورد مسائل اجتماعی و سیاسی شناخته شده است. او از منتقدان سیاست‌های مهاجرتی دونالد ترامپ، به‌ویژه ممنوعیت ورود اتباع کشورهای مسلمان به آمریکا، بود و در سال ۲۰۱۶ از هیلاری کلینتون حمایت کرد. با این حال، حضور او در مراسم تحلیف ترامپ در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۲۵ و کمک مالی یک میلیون دلاری او و اوبر به صندوق تحلیف ۲۰۲۵، توجهات زیادی را جلب کرد. در سال ۲۰۲۵، ترامپ در اظهارنظری طنزآمیز پیشنهاد کرد که دارا به دلیل ایرانیتبار بودن، گزینه مناسبی برای مذاکره با ایران است، که این موضوع بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها داشت.
دارا همچنین از مدافعان حقوق مهاجران و ایرانیان مقیم آمریکا است. و بارها بر اهمیت تنوع و شفافیت در مدیریت تأکید کرده است. او در سفر به عربستان سعودی در سال ۲۰۲۵ و دیدار با محمد بن سلمان، بهعنوان یکی از همراهان تجاری برجسته مورد توجه قرار گرفت.
دستاوردها و تأثیرات
دارا خسروشاهی بهعنوان یکی از موفق‌ترین مدیران ایرانیتبار در جهان شناخته می‌شود. او در سال ۲۰۱۷ در رتبه ۳۹ فهرست ۱۰۰ مدیر ارشد آمریکا قرار گرفت و جوایز متعددی در کارآفرینی دریافت کرد. موفقیت او در تبدیل اکسپدیا به غول صنعت گردشگری و نجات اوبر از بحران، او را به الگویی برای نسل جدید کارآفرینان، به‌ویژه ایرانیان، تبدیل کرده است.
او همچنین از سال ۲۰۱۵ عضو هیئت مدیره نیویورک تایمز، BET.com، Hotels.com و شرکت Convoy (لجستیک) بوده است. خانواده خسروشاهی نیز در دنیای تجارت تأثیرگذار هستند؛ عموی او، حسن خسروشاهی، فروشگاه‌های Future Shop را در کانادا تأسیس کرد و پسرعموهایش، هادی و علی پرتوی، از بنیان‌گذاران استارتاپ‌های موفق در سیلیکون‌ولی هستند.
فلسفه و توصیه‌های حرفه‌ای
دارا خسروشاهی به مدیریت استراتژیک و داده‌محور باور دارد و معتقد است که موفقیت سازمانی بدون فرهنگ مناسب ممکن نیست. او به جوانان توصیه میکند که از برنامهریزی بیش‌ازحد حرفه‌ای پرهیز کنند، زیرا این کار می‌تواند آن‌ها را از فرصتهای غیرمنتظره محروم کند. او همچنین مهندسی را بهعنوان رشتهای برای تقویت مهارتهای حل مسئله توصیه میکند.
نتیجه‌گیری
دارا خسروشاهی، از کودکی در تهران تا مدیریت یکی از بزرگ‌ترین شرکتهای فناوری جهان، مسیری پر فراز و نشیب را طی کرده است. داستان او نه‌تنها روایتی از موفقیت تجاری، بلکه نمادی از استقامت، انعطاف‌پذیری و تعهد به ارزش‌هاست. او با حفظ ریشه‌های ایرانی خود، جهانی را تحت تأثیر قرار داده و بهعنوان یکی از برجسته‌ترین مهاجران ایرانی در جهان، الهام‌بخش نسل‌های آینده است.
