دکتر سعید برجی یکی از برجستهترین دانشمندان هستهای ایران بود که نقش کلیدی در پیشرفت فناوریهای دفاعی و هستهای کشور ایفا کرد. او به دلیل فعالیتهای علمی و تعهدش به توسعه فناوریهای استراتژیک ایران، در تاریخ ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ در جریان حملات اسرائیل به ایران به شهادت رسید.
مشخصات فردی دکتر سعید برجی
نام کامل: سعید برجی
تاریخ تولد: ۱۳۳۷ (۱۹۵۸ میلادی)
محل تولد: آبادان، ایران
تحصیلات: دکتری مهندسی مکانیک از دانشگاه صنعتی مالک اشتر
حرفه: دانشمند هستهای، متخصص مواد انفجاری و فناوریهای دفاعی، بنیانگذار شرکتهای مهندسی
تاریخ شهادت: ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ (۱۴ ژوئن ۲۰۲۵)
محل شهادت: ایران، در جریان حملات اسرائیل
زندگی شخصی و تحصیلات
سعید برجی در سال ۱۳۳۷ در شهر آبادان، شهری با پیشینهای غنی در جنوب ایران، متولد شد. از همان کودکی، هوش و کنجکاوی او در زمینه علوم و فناوری آشکار بود. او تحصیلات خود را در رشته مهندسی مکانیک در دانشگاه صنعتی مالک اشتر، یکی از مراکز معتبر آموزش عالی نظامی-صنعتی ایران، به پایان رساند و موفق به اخذ مدرک دکتری شد. برجی به دلیل استعداد علمی و تعهدش به پیشرفت فناوریهای بومی، به سرعت به یکی از چهرههای کلیدی در حوزه تحقیقات دفاعی و هستهای تبدیل شد. اطلاعات دقیقی از وضعیت تأهل و زندگی خانوادگی او در دسترس نیست، که احتمالاً به دلایل امنیتی و محرمانه بودن فعالیتهایش بوده است.
فعالیتهای علمی و حرفهای
نقش در سازمان انرژی اتمی
دکتر برجی یکی از دانشمندان برجسته سازمان انرژی اتمی ایران بود که در پروژههای مرتبط با کاربردهای صلحآمیز انرژی هستهای فعالیت داشت. او با تمرکز بر توسعه فناوریهای پیشرفته، به پیشرفت برنامههای علمی ایران کمک کرد. فعالیتهای او در زمینه مواد پیشرفته و فناوریهای صنعتی، بهویژه در حوزههایی مانند پتروشیمی و تولید مواد کامپوزیتی، تأثیر بهسزایی در ارتقای توانمندیهای علمی کشور داشت.
تأسیس شرکتهای مهندسی
سعید برجی بنیانگذار شرکتهای مهندسی آذر افروز سعید و آروین کیمیا ابزار بود که در زمینه پتروشیمی و فناوریهای صنعتی فعالیت داشتند. این شرکتها با هدف توسعه فناوریهای بومی و حمایت از صنایع داخلی تأسیس شدند و نقش مهمی در خودکفایی صنعتی ایران ایفا کردند. نام شرکت آذر افروز سعید به وضوح از نام سعید برجی گرفته شده است که نشاندهنده اهمیت او در این مجموعه بود.

مقالات علمی و تحقیقات
برجی در کنار فعالیتهای صنعتی، در حوزه پژوهشهای علمی نیز بسیار فعال بود. او چندین مقاله در زمینه مواد پیشرفته و فناوریهای نانو منتشر کرد که نشاندهنده عمق دانش او در این حوزههاست. برخی از مقالات او عبارتند از:
- بررسی تأثیر افزودن نانوالماس و عملیات حرارتی بر سختی و مقاومت سایشی پوششهای نانوکامپوزیتی الکترولس نیکل فسفر-نانوالماس (سال ۱۳۹۵).
- مطالعه ریزساختار و فصل مشترک در کامپوزیتهای Al/SiCp تولید شده به روشهای نوین صنعتی (سال ۱۳۹۳).
- تأثیر روشهای مختلف فعالسازی بر ریزساختار و سختی مواد پیشرفته تفجوشی شده (سال ۱۳۹۳).
این مقالات به پیشرفت دانش در زمینه مواد پیشرفته و کاربردهای صنعتی آنها کمک شایانی کرد و مورد توجه جامعه علمی قرار گرفت.
شهادت
سعید برجی در تاریخ ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ (۱۴ ژوئن ۲۰۲۵) در جریان حملات اسرائیل به ایران به شهادت رسید. این حملات که به گفته منابع، با هدف جلوگیری از پیشرفت برنامههای علمی ایران انجام شد، منجر به شهادت چندین دانشمند برجسته دیگر از جمله علی بکایی کریمی و منصور عسگری شد. برجی به عنوان یکی از متخصصان کلیدی در حوزه فناوریهای صنعتی و هستهای، هدف این حملات قرار گرفت. شهادت او فقدان بزرگی برای جامعه علمی ایران محسوب میشود، اما مسیر او توسط هزاران دانشمند دیگر ادامه خواهد یافت.
اهمیت و میراث
دکتر سعید برجی نه تنها به دلیل دانش فنی عمیقش، بلکه به دلیل تعهد به انتقال دانش به نسل بعدی دانشمندان ایرانی، چهرهای برجسته بود. او نمونهای از دانشمندانی بود که با تلفیق استعداد علمی و تعهد ملی، گامهای بلندی در توسعه فناوریهای بومی ایران برداشت. شهادت او یادآور اهمیت حفاظت از منابع انسانی تخصصی و مقابله با دخالتهای خارجی در پروژههای حیاتی کشور است.
نتیجهگیری
سعید برجی یکی از پیشگامان علم و فناوری در ایران بود که با تلاشهای بیوقفه خود در حوزههای هستهای و صنعتی، به پیشرفت کشور کمک کرد. اگرچه زندگی او در پی حملات اسرائیل به پایان رسید، اما میراث علمی و تعهد او به میهن همچنان الهامبخش نسلهای آینده خواهد بود. شهادت او بار دیگر نشان داد که پیشرفت علمی ایران با موانع و چالشهای بزرگی مواجه است، اما اراده دانشمندان ایرانی برای ادامه این مسیر هرگز متوقف نخواهد شد.
سوالات متداول
- سعید برجی در چه زمینهای تخصص داشت؟
دکتر سعید برجی در مهندسی مکانیک و مواد پیشرفته تخصص داشت و در پروژههای مرتبط با فناوریهای صلحآمیز هستهای و صنعتی فعالیت میکرد. - چرا سعید برجی هدف حمله قرار گرفت؟
به دلیل نقش کلیدی او در توسعه فناوریهای علمی و صنعتی ایران، او هدف حملات اسرائیل در ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ قرار گرفت. - آیا سعید برجی در زمینههای غیرنظامی نیز فعالیت داشت؟
بله، او شرکتهای مهندسی مانند آذر افروز سعید و آروین کیمیا ابزار را تأسیس کرد که در زمینه پتروشیمی و فناوریهای صنعتی فعالیت داشتند. - مقالات علمی سعید برجی در چه زمینههایی بود؟
مقالات او عمدتاً در حوزه مواد پیشرفته، فناوری نانو و کاربردهای صنعتی مانند پوششهای نانوکامپوزیتی و کامپوزیتهای فلزی بود. - میراث سعید برجی برای ایران چیست؟
برجی با فعالیتهای علمی و صنعتی خود به پیشرفت فناوریهای بومی ایران کمک کرد و الهامبخش نسلهای بعدی دانشمندان ایرانی است.







