کار اطلاعاتی، امنیتی، نظامی و سیاسی لاجرم یک نوع سردی روح و خشکی مزاج را به همراه دارد و این طبیعت این مدل کارها در سراسر دنیا است. در همین کارها اما اخلاق جایگاه پیچیدهای داشته و گاه وابسته به شخصیتها میشود. من می توانم بگویم که حاج حسن محقق مکتبی در اخلاق اطلاعاتی بود. چگونه میشد فردی که عمر خود را در چنین کارهایی سپری کرده بود اما اصول اخلاقی، خوشرویی، صفای طبع، خوش مشرب بودن و تواضعی بیش از آنچه فکر کنید، وی زبانزد خاص و عام بود. همین صفات باعث شده بود تا دیگران نیز با دیدن و حضور در کنار ایشان همواره آرامش بگیرند زیرا شخصیت حاج حسن، آرامش بخش به دیگران بود و خدا میداند یک فرد به چه درجهای در دنیا باید رسیده باشد تا دیگران را مانوس خود سازد. به قول دوستان ایشان، دو چیز را همواره تکرار میکرد: لعاب قدرت شما را گرفتار اعمالتان نکند. دستگیر باشید نه مچگیر. گفته میشود ایشان در آن روز جمعه منحوس فاصلهای با شهادت نداشتند و همین باعث شد تا در روزهای بعدی به شدت دلگیر و دلتنگ باشند. دو روز بعد امل حضرت حق دست وی را گرفت پس دستگیر ما باش حاج حسن.
مشخصات فردی سردار محمدحسن محقق
- نام کامل: محمدحسن محقق
- تاریخ تولد: ۱۳۳۰
- محل تولد: تهران، ایران
- تحصیلات: کارشناسی علوم نظامی از دانشکده افسری ارتش
- وضعیت تأهل: متأهل، دارای سه فرزند
- سمت نهایی: جانشین سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- تاریخ شهادت: ۲۵ خرداد ۱۴۰۴ (۱۵ ژوئن ۲۰۲۵)
- محل شهادت: تهران، در حمله موشکی منتسب به رژیم صهیونیستی
- مقام ایثارگری: جانباز ۷۰ درصد
زندگی و خانواده
محمدحسن محقق در سال ۱۳۳۰ در تهران، در خانوادهای مذهبی و میهنپرست به دنیا آمد. پدرش کارمندی ساده و مادرش زنی متدین بود که ارزشهای اخلاقی و دینی را در او پرورش دادند. او در جوانی ازدواج کرد و صاحب سه فرزند شد. بهعنوان پدری دلسوز و همسری متعهد، همواره تلاش داشت تا تعادل بین وظایف خانوادگی و مسئولیتهای نظامی خود را حفظ کند. زندگی ساده و بیریای او، نشاندهنده عمق باورهایش به خدمت صادقانه بود.
تحصیلات
محمدحسن محقق تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در تهران با موفقیت به پایان رساند و سپس وارد دانشکده افسری ارتش شد. او موفق به دریافت مدرک کارشناسی در رشته علوم نظامی با رتبه ممتاز شد و دورههای تخصصی اطلاعاتی و امنیتی را در داخل و خارج از کشور با موفقیت پشت سر گذاشت. علاقه او به یادگیری مداوم و تسلط بر علوم نظامی و اطلاعاتی، او را به یکی از افسران برجسته و آگاه تبدیل کرد.
تخصص
سردار محقق در زمینه عملیاتهای اطلاعاتی، مقابله با نفوذ دشمن و جنگ نرم تخصص داشت. او به دلیل مهارت در مدیریت عملیاتهای پیچیده اطلاعاتی و امنیتی، نقش کلیدی در سازمان اطلاعات سپاه ایفا کرد. توانایی او در تحلیل تهدیدات داخلی و خارجی و آموزش نیروهای اطلاعاتی، او را به یکی از چهرههای برجسته در این حوزه تبدیل کرده بود.
سوابق نظامی
پیش از جنگ (تا سال ۱۳۵۹)
محمدحسن محقق پیش از جنگ تحمیلی، در یگانهای مختلف ارتش خدمت میکرد و در مأموریتهای حفاظت از مرزهای غربی و جنوب غربی کشور مشارکت داشت. او به دلیل دقت و تعهدش چندین بار مورد تقدیر قرار گرفت.
دوران جنگ (۱۳۵۹–۱۳۶۷)
در طول دفاع مقدس، او در عملیاتهای مهمی مانند والفجر ۸، بیتالمقدس و کربلای ۵ حضور داشت. بهعنوان فرمانده گردان و بعدها در نقشهای اطلاعاتی، در خنثیسازی حملات دشمن و اجرای عملیاتهای چریکی نقش کلیدی ایفا کرد. او در این دوران از ناحیه هر دو پا مجروح شد و به مقام جانبازی ۷۰ درصد نائل آمد.
پس از جنگ
پس از پایان جنگ، او به سازمان اطلاعات سپاه پیوست و در سال ۱۳۹۸ با حکم سردار حسین سلامی، بهعنوان جانشین سازمان اطلاعات سپاه منصوب شد. او در مقابله با تهدیدات داخلی و خارجی، از جمله جنگ نرم و نفوذ دشمن، فعالیتهای مؤثری داشت و در تأمین امنیت مناطق مرزی و مبارزه با گروههای تروریستی نقشآفرینی کرد.
شهادت
سردار محمدحسن محقق در تاریخ ۲۵ خرداد ۱۴۰۴ (۱۵ ژوئن ۲۰۲۵)، در پی حمله موشکی منتسب به رژیم صهیونیستی به ساختمان مرکزی سازمان اطلاعات سپاه در تهران، به همراه سردار محمد کاظمی (رئیس سازمان) و سردار محسن باقری به شهادت رسید. این حمله که به ادعای منابع عبری، عملیاتی نقطهزن به ساختمانی در خیابان صابونچی تهران بود، منجر به شهادت این سه سردار شد. پیکر پاک او در تهران با حضور گسترده مردم و مقامات نظامی تشییع شد.
بازتاب شهادت در ایران و منطقه
شهادت سردار محقق بازتاب گستردهای در ایران و منطقه داشت. سپاه پاسداران در بیانیهای رسمی، این حمله را محکوم کرد و آن را نشانهای از “هویت رذل و تروریستی” رژیم صهیونیستی دانست. مردم در مراسم تشییع با سردادن شعارهایی علیه رژیم اشغالگر قدس، یاد او را گرامی داشتند. همچنین مقامات بلندپایه نظامی و سیاسی کشور، با انتشار پیامهایی، فقدان این سردار را تسلیت گفتند و بر ادامه راه او تأکید کردند.
جمعبندی
سردار محمدحسن محقق، نماد شجاعت، اخلاص و هوشمندی در عرصههای نظامی و اطلاعاتی کشور بود. زندگی پر فراز و نشیب او از خط مقدم جبههها تا اتاقهای تصمیمگیری امنیتی، جلوهای از تعهد بیوقفه به امنیت ایران اسلامی بود. نام او در کنار دیگر شهیدان راه وطن، برای همیشه در تاریخ معاصر ایران ماندگار خواهد ماند.
سؤالات متداول
۱. سردار محمدحسن محقق کی متولد شد؟
او در سال ۱۳۳۰ در تهران متولد شد.
۲. تحصیلات او چه بود؟
مدرک لیسانس علوم نظامی از دانشکده افسری و دورههای تخصصی اطلاعاتی و امنیتی.
۳. تخصص اصلی او چه بود؟
عملیاتهای اطلاعاتی، مقابله با نفوذ دشمن و جنگ نرم.
۴. در کدام عملیاتهای دفاع مقدس حضور داشت؟
والفجر ۸، بیتالمقدس و کربلای ۵.
۵. سردار محقق چگونه به شهادت رسید؟
در ۲۵ خرداد ۱۴۰۴ در حمله موشکی رژیم صهیونیستی به تهران به شهادت رسید.
۶. واکنش سپاه به شهادت او چه بود؟
سپاه این حمله را محکوم کرد و آن را نشانه هویت تروریستی رژیم صهیونیستی دانست.
۷. آیا سردار محقق جانباز بود؟
بله، او جانباز ۷۰ درصد از ناحیه هر دو پا در دوران دفاع مقدس بود.
۸. نقش او در سازمان اطلاعات سپاه چه بود؟
جانشین سازمان اطلاعات سپاه و مسئول مدیریت عملیاتهای اطلاعاتی و امنیتی.
۹. مراسم تشییع او چگونه برگزار شد؟
با حضور گسترده مردم و مقامات نظامی در تهران برگزار شد.
۱۰. چرا سردار محقق الگوی ایثار شناخته میشود؟
به دلیل شجاعت، جانبازی و فداکاری در دفاع از امنیت و آرمانهای انقلاب اسلامی.
